دندان درد

دندان درد بسيار آزار دهنده است. ممكن است درد هنگام خنديدن يا اخم كردن يا خوردن و آشاميدن و يا روى هم گذاشتن فك‏ها و يا حركت سر ايجاد شود. حتى هنگام تنفس هم مى‏تواند آزار دهنده باشد چرا كه هواى سرد از دهان عبور مى‏كند و به دندان حساس برخورد مى‏كند و آخ!
دندان درد مى‏تواند نشانه خيلى چيزها باشد. ممكن است روى دندان‏هاى كرسى پوسيدگى وجود داشته باشد. ممكن است دندان ترك خورده باشد و يا ضربه‏اى به دهان وارد شده باشد؛ اما درد مى‏تواند حتى به خاطر تكه غذايى باشد كه بين دو دندان گير کرده است. تنها دندان پزشك مى‏تواند تشخيص قطعى دهد. تا وقتى كه به وى مراجعه كنيد، مى‏توانيد براى كاهش درد موارد زير را انجام دهيد:

با غرغره كردن، دردتان را خاموش كنيد.
 

دهان‏تان را با آب كاملا پر و غرغره كنيد )آب در دماى بدن(؛ دندان درد شما، شايد به علت گير كردن غذا باشد و ممكن است با شستشو از بين برود.

به آرامى نخ دندان بكشيد.
 

اگر دهان شويه فايده نداشت، شما مى‏توانيد تكه گوشت و يا ذرت بو داده را با استفاده از نخ دندان خارج كنيد. لثه‏هاى شما احتمالا دردناك خواهند بود.

با آب نمك، غرغره كنيد.
 

بعد از هر وعده غذا و در هنگام خواب، يك قاشق چاى‏خورى نمك را در يك ليوان آب، بريزيد )دماى آب برابر بدن باشد( و غرغره كنيد.

ماساژ را امتحان كنيد.
 

در صورت ابتلا به دندان درد، اين روش مى‏تواند به 50 % مؤثر باشد.
يك قطعه نخ را در ناحيه V شكل، جايى كه انگشت شست و انگشت اشاره به هم مى‏رسد قرار دهيد و به آرامى قطعه نخ را 5 تا 7 دقيقه روى ناحيه مبتلا بكشيد.
در مطالعه‏اى كه توسط رونالد مزدك »محقق كانادايى و رئيس سابق انجمن بين‏المللى درد« انجام گرفت، 60 تا 90 % از افرادى كه از ماساژ يخ استفاده كردند، دندان دردشان تسكين يافت. مطالعه وى نشان داد كه ماليدن تكه يخ‏ها باعث فرستاده شدن امواجى از راه‏هاى عصبى‏اى مى‏شود كه درد دندان معمولا آن را طى مى‏كند و چون اين راه عصبى در آن واحد، فقط مى‏تواند يك علامت را عبور دهد، انتقال حس مالش بر درد برترى مى‏يابد.

گاز نگيريد.
 

اگر ضربه باعث تحريك دندان دردناك شما مى‏شود، سعى كنيد در هنگام جويدن از آن ناحيه استفاده نكنيد.

مقدارى يخ بمكيد.
 

اين درمان را مثل درمان ضربه‏هاى وارده به بدن انجام دهيد. يخ را روى دندان دردناك و گونه مجاور آن با فواصل 15 دقيقه، حداقل 3 تا 4 بار در روز تكرار كنيد.

دهان را بسته نگه داريد.
 

اگر برخورد هواى سرد با دندان ايجاد درد مى‏كند جلوى جريان هوا را بگيريد. و يا دهان را باز نگه داريد.
بعضى دندان دردها وقتى ايجاد مى‏شود كه شما نتوانيد به درستى دندان‏ها را روى هم بگذاريد. در اين صورت تا رسيدن به دندان پزشك، تا جايى كه مى‏توانيد دندان‏ها را باز نگه داريد.

آسپيرين بخوريد.
 

درمان قديمى را كه آسپيرين را مستقيما روى لثه دردناك مى‏گذاشتند انجام ندهيد. آسپيرين باعث سوختگى محل مى‏شود. براى تسكين درد، هر چهار تا شش ساعت آسپيرين بخوريد.

سرما درمانى كنيد.
 

گرما را از گونه دردناك خود دور نگه داريد، حتى اگر باعث كاهش دندان درد شما شود؛ اگر دندان شما عفونى باشد، گرما عفونت را به خارج فك گسترش مى‏دهد و عفونت را بدتر مى‏كند.

در مورد دندان‏هاى خود حساس باشيد.
 

اگر دندان‏ها فقط به گرما و سرما حساس باشد شما دچار حساسيت شده‏ايد.
افراد زيادى دچار حساسيت دندانى هستند و اين حساسيت هنگامى شروع مى‏شود كه عاج زير مينا نمايان مى‏شود مخصوصا در ناحيه خط لثه‏اى.
پيرى: تحليل لثه‏ها، جراحى و مسواك زدن شديد با مسواك‏هاى سفت و مواد ساينده مى‏تواند باعث نمايان شدن عاج دندان شود؛ گاهى وقت‏ها، پلاك باعث خورده شدن مينا و نمايان شدن عاج مى‏شود.
خمير دندان‏هايى كه اختصاصا براى اين دندان‏ها فرموله شده، همراه با مسواك‏هايى با پرزهاى نايلونى نرم را توصيه مى‏شود.
اگر براى اولين بار با اينگونه حساسيت‏ها روبرو شده‏ايد، معقولانه است كه براى اطمينان از نبودن مشكلى ديگر به دندان‏پزشك خود مراجعه كنيد.
منبع : دايرة المعارف پزشك خانواده ،گروه مولفان انستیتوسلامتی آمریکا

پي‌نوشت‌ها:
 

* انتشارات سپهر اندیشه - 1387